جزیره کیش با زیبایی‌های طبیعی و جاذبه‌های گردشگری متنوع، بخشی از میراث فرهنگی ایران است که در دل خلیج فارس قرار دارد. این جزیره با قدمتی دیرینه، آثاری تاریخی و باستانی دارد که نشان‌دهنده تمدن و فرهنگ غنی این منطقه است. در اینجا مروری بر مهم‌ترین مکان‌های تاریخی کیش خواهیم داشت که برای علاقمندان به تاریخ و فرهنگ، جاذبه‌های بی‌نظیری محسوب می‌شوند.
۱. شهر باستانی حریره
شهر باستانی حریره یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی کیش است که قدمت آن به دوره ایلخانی و قرن هشتم هجری قمری بازمی‌گردد. این شهر تاریخی، در شمال جزیره کیش و نزدیک به سواحل زیبای آن قرار دارد. بقایای خانه‌های قدیمی، مساجد و ساختمان‌های عمومی این شهر نمایانگر معماری ایرانی-اسلامی است و گردشگران را به قلب تاریخ منطقه می‌برد. شهر حریره در دوره‌ای مرکز تجارت و بازرگانی بوده و در زمان خود یکی از شهرهای پررونق خلیج فارس محسوب می‌شده است.
۲. کاریز کیش (شهر زیرزمینی کاریز)
کاریز کیش یا همان شهر زیرزمینی کیش، یکی دیگر از جاذبه‌های شگفت‌انگیز تاریخی جزیره است. این مکان به شکل یک قنات ساخته شده و به عنوان یک سیستم آبیاری زیرزمینی در گذشته مورد استفاده بوده است. عمق کاریز به حدود ۱۶ متر می‌رسد و دارای دیوارهایی با سنگ‌های مرجانی و صدف‌های طبیعی است که قدمتی چندین هزارساله دارند. این قنات که هم‌اکنون به مکانی توریستی تبدیل شده، دارای موزه، گالری‌های هنری و فضای سبز است. ساختار کاریز نشان‌دهنده مهارت فوق‌العاده ایرانیان در ایجاد سیستم‌های آبرسانی زیرزمینی است.
۳. آب‌انبار سنتی کیش
آب‌انبارهای سنتی یکی دیگر از جاذبه‌های تاریخی و معماری کیش هستند که به سبک آب‌انبارهای یزد و مناطق کویری ایران ساخته شده‌اند. این آب‌انبارها با گنبدها و بادگیرهای زیبای خود، در گذشته برای ذخیره و نگهداری آب شیرین در جزیره مورد استفاده قرار می‌گرفتند. آب‌انبار سنتی کیش، با داشتن چند گنبد بزرگ و بادگیرهای متفاوت، یکی از نمونه‌های دیدنی این سازه‌ها در جنوب ایران است.
۴. درخت سبز (کهنسال‌ترین درخت جزیره)
درخت سبز که به نام لور یا انجیر معابد شناخته می‌شود، یکی از کهن‌ترین و زیباترین درختان جزیره کیش است. این درخت که قدمتی بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ سال دارد، در نزدیکی شهر حریره قرار دارد و به دلیل قدمت و ظاهر منحصر به فرد خود به یکی از جاذبه‌های گردشگری کیش تبدیل شده است. مردم محلی باور دارند که این درخت مقدس است و نذوراتی نیز برای آن می‌بندند. فضای سبز و محوطه درخت سبز، مکانی آرامش‌بخش و مناسب برای بازدیدکنندگان و عکاسی به شمار می‌آید.
۵. خانه اعیانی (خانه مردم‌شناسی بومیان کیش)
خانه اعیانی یکی از آثار تاریخی و فرهنگی کیش است که در محله سفین و در منطقه بومی‌نشین قرار دارد. این خانه قدیمی با معماری خاص بومیان خلیج فارس ساخته شده و دارای اتاق‌ها و فضاهایی است که نشان‌دهنده سبک زندگی، فرهنگ و آداب و رسوم مردم کیش است. در این خانه، انواع وسایل قدیمی و صنایع‌دستی محلی به نمایش گذاشته شده‌اند که نمایانگر زندگی بومیان جزیره کیش در گذشته هستند.
۶. قلعه جنی
قلعه جنی یکی از مکان‌های تاریخی و اسرارآمیز کیش است که بر اساس افسانه‌ها و باورهای محلی، محل سکونت ارواح و جن‌ها بوده است. قلعه جنی در بخش‌های قدیمی جزیره قرار دارد و به دلیل همین داستان‌های محلی و فضای مرموز خود، توجه گردشگران و علاقمندان به تاریخ‌های اسرارآمیز را به خود جلب کرده است. این قلعه با معماری خاص خود و همچنین فضای وهم‌آلودی که در اطراف آن وجود دارد، یکی از جاذبه‌های متفاوت کیش محسوب می‌شود.
۷. پایاب کیش
پایاب کیش به عنوان بخشی از سیستم قنات‌های باستانی جزیره، سازه‌ای است که به عنوان دسترسی به آب‌های زیرزمینی ساخته شده است. پایاب به طور سنتی محلی بوده که مردم به آنجا می‌رفتند و از آب قنات‌ها استفاده می‌کردند. این مکان تاریخی با بازسازی‌های انجام شده، به مکانی برای گردش و بازدید گردشگران تبدیل شده است. در کنار پایاب، فضایی برای استراحت، چایخانه و باغچه‌های محلی وجود دارد که فضایی آرام و دلپذیر را برای بازدیدکنندگان ایجاد کرده است.
۸. مسجد ماشه
مسجد ماشه یکی از قدیمی‌ترین مساجد جزیره کیش است که در منطقه ماشه واقع شده است. این مسجد با معماری سنتی و اسلامی خود، نمایانگر جایگاه مذهبی و فرهنگی این منطقه است. با وجود بازسازی‌ها، مسجد ماشه همچنان از نظر معماری و ساختار، یادگاری از تاریخ و فرهنگ کیش به شمار می‌رود و نشان‌دهنده تعهد مردم این منطقه به اعتقادات دینی خود است.
۹. بندرگاه باستانی کیش
بندرگاه باستانی کیش یکی دیگر از مکان‌های تاریخی و باستانی جزیره است که روزگاری به عنوان نقطه مهم تجاری و ارتباطی کیش با دیگر مناطق خلیج فارس به کار می‌رفته است. این بندرگاه در زمان خود از اهمیت زیادی برخوردار بوده و بسیاری از تجارت‌های منطقه از این بندرگاه انجام می‌شده است. امروزه آثار کمی از این بندرگاه باقی مانده، اما همچنان بخشی از تاریخ غنی و هویت فرهنگی جزیره کیش را نشان می‌دهد.
10.مسجد انجلیکا
یک مسجد زیبا با معماری خاص و محیط آرام، جایی مناسب برای بازدید و آرامش.
11.کشتی یونانی
این کشتی در ۴ مرداد ۱۳۴۵ در نزدیکی روستای باغو به گِل نشست و نتوانست به دریا بازگردد. از آن تاریخ کشتی یونانی و منظرهٔ غروب خورشید پشت آن به یکی از دیدنی‌های کیش تبدیل شد.
سخن پایانی
جزیره کیش با داشتن این آثار تاریخی و باستانی، مقصدی منحصربه‌فرد برای علاقمندان به تاریخ، فرهنگ و تمدن ایرانی است. بازدید از این مکان‌های تاریخی و آثار باستانی، فرصت آشنایی با تاریخچه‌ی درخشان این جزیره و زندگی مردم آن در گذشته را فراهم می‌کند. با توجه به اهمیت تاریخی این مکان‌ها، تلاش‌هایی نیز برای حفظ و بازسازی آن‌ها صورت گرفته است تا نسل‌های آینده نیز بتوانند از این میراث ارزشمند بهره‌مند شوند.
